Cơm hến bún hến - một góc ẩm thực Huế ở Nha Trang

Ẩm thực Huế đột nhập vào Nha Trang

Nhắc đến ẩm thực Huế, người ta thường nói đến bún bò, bánh nậm, bánh lọc, chè Huế, bánh khoái… nhưng còn một món ăn dân dã nhưng độc đáo không kém, đó là cơm hến và bún hến. Ở Nha Trang hiện nay có 2 điểm bán cơm hến, đó là quán cơm hến - bún hến ở số 16 đường Trần Bình Trọng và quán 127 đường Hồng Bàng…

Cơm hến là món ăn bình dân nhất trong các món bình dân, gắn liền với tính cần kiệm, tảo tần của phụ nữ Huế. Cho đến bây giờ, ở Huế vẫn lưu truyền câu chuyện vui về sự ra đời của cơm hến gắn với cái nghèo. Chuyện là, Huế xưa có tiếng là đất kinh đô, nhưng đại bộ phận dân chúng vẫn nghèo. Vì nghèo nên nhiều khi phải ăn cơm nguội, nhưng như thế vẫn ít. Vậy là các mệ tẩn mẩn sáng chế, độn rau vào cho khỏi lỏng bụng. Để món ăn thêm bắt mắt, cũng là để có chút đạm, các mệ thêm đôi con hến vào. Cuối cùng, để “đánh lừa cái lưỡi”, các mệ cho ớt thật cay…

Không biết thực hư thế nào, nhưng đúng là làm cơm hến phải là những người phụ nữ khéo tay. Từ việc luộc hến đãi vỏ để lấy thịt, cho đến việc chuẩn bị rau sống, gia vị đều phải rất khéo tay. Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường từng có một bài tùy bút rất hay về cơm hến, trong đó có nhắc đến sự cầu kỳ của món cơm hến, dù đó chỉ là món ăn dân dã! Cùng với cơm hến, sau này người Huế còn chế biến thêm món bún hến, 2 món đó song hành với nhau. Ngày nay, cơm hến Huế đã trở thành một đặc sản mà ai đến Huế cũng ít nhất một lần dùng thử.

Địa điểm

Ở Nha Trang hiện nay có 2 điểm bán cơm hến và bún hến Huế. Điểm đầu tiên là quán Cơm hến, bún hến ở số 16 đường Trần Bình Trọng của một đôi vợ chồng người Huế. Quán này trước đây ở số 4 Bùi Thị Xuân, Nha Trang. Cơm hến ở đây vẫn giữ được lối truyền thống với hến trộn rau sống, đậu phụng chiên, tóp mỡ, bánh tráng và các loại gia vị như ruốc sống, ớt màu, mè rang, bột ngọt…

Tuy nhiên, với những người sành ăn, đã từng ăn cơm hến ở Huế chắc hẳn sẽ thấy thiếu một chút gì đó, thứ nhất là rau sống để trộn với cơm hến ở đây không dùng cây chuối non mà thay bằng bắp chuối, dọc mùng cũng không được thái chỉ mà thay vào đó được xắt nhỏ… và hến cũng không ngọt bằng hến sông Hương của xứ Huế. Dẫu vậy, dân ghiền cơm Hến vẫn thấy tuyệt vời lắm rồi. Khách đến quán cơm hến Trần Bình Trọng đa phần là những người có gốc gác xứ Huế, hoặc những người từng có thời gian sống ở Huế nên đã “kết’ món ăn dân dã này.

Một địa chỉ cơm hến khác cũng được nhiều người biết là quán 127 Hồng Bàng, Nha Trang. Quán này mở đã 3 - 4 năm nay. Rất nhiều khách du lịch đến Nha Trang biết tiếng quán này cũng tìm đến thưởng thức. So với quán cơm hến ở Trần Bình Trọng, quán này có vẻ sang hơn, nhưng dường như ít chất truyền thống hơn. Cùng là cơm hến, bún hến nhưng mỗi nơi một vị, còn quán nào ngon hơn thì tùy vào sở thích của mỗi người.

Đặc trưng các món HUẾ

Món ăn của Huế thường rất cay, nhưng cay nhất chính là món cơm Hến. Chính vì cay nên món cơm hến Huế hơi “kén” khách, nhưng những ai đã thích nó thì gần như trở thành nghiện. Trong bài tùy bút Cơm hến, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường có nói về vị cay, cái chất “gây nghiện” của cơm hến: Hương vị bát ngát suốt đời người của tô cơm hến là mùi ruốc thơm dậy lên tận óc, và vị cay đến trào nước mắt. Người “máu” cơm hến vẫn chưa vừa lòng với vị cay sẵn có, còn đòi thêm một trái ớt tươi để cắn kêu cái rốp! Nước mắt đầm đìa, mồ hôi ròng ròng nhỏ giọt vào tô cơm, thế mà cứ sì sụp, xuýt xoa kêu “ngon, ngon!”; đi xa nhớ lại thèm tới đứt sợi tóc, ở nước ngoài về bay ra Huế để ăn cho được một tô cơm hến lấy làm hả hê, thế đấy, chao ôi là Huế! Nói đến chuyện nghiện cơm hến mới nhớ, tôi có anh bạn người gốc Huế, vào sống ở Nha Trang đã mấy năm. Mỗi lần gặp nhau ăn sáng lại than “ước chi có cơm hến mà ăn”.

Thế rồi, anh phát hiện ở đường Bùi Thị Xuân có cơm hến, mừng hơn bắt được vàng. Từ đó, gần như cuối tuần nào anh cũng đi ăn cơm hến, bún hến. Những lần như vậy, anh rủ tôi đi ăn, riết rồi tôi cũng nghiện món ăn bình dân này lúc nào không hay. Bây giờ, đôi khi tôi lại là người chủ động mời anh đi ăn cơm hến. Nhiều người cứ thấy cái chén nước hến là cho vào tô cơm, tô bún rồi ăn nên bảo rằng không ngon. Những người sành ăn cơm hến cho biết, khi ăn cơm nên chan một ít nước hến để ăn, nhưng bún hến thì ăn khô mới ngon. Cái cảm giác được ăn một tô bún hến thật cay, rồi uống bát nước hến thật ngọt mới “đã” làm sao.

Nha Trang không thiếu những món đặc sản. Nhưng nhiều người nói rằng, ở thành phố du lịch này có thêm những món như cơm hến, bún hến cũng rất hay.